reflexwerking |
Als algemene voorwaarden van een bedrijf van toepassing zijn op een contract gesloten tussen dit bedrijf en een consument, zijn bepalingen daarvan onder andere vernietigbaar als het beding onredelijk bezwarend is voor de consument. De consument kan dan een beroep doen op de zogenaamde wettelijke “zwarte lijst” en “grijze lijst”. In deze wettelijke lijsten zijn bedingen opgesomd die, wanneer ze zijn opgenomen in algemene voorwaarden, ten opzichte van een consument onredelijk bezwarend en verboden zijn (zwarte lijst) of worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn (grijze lijst).
De grijze en zwarte lijsten gelden in principe dus als het gaat om overeenkomsten met consumenten. De rechter past deze lijsten dus niet direct toe als hij of zij moet beoordelen of in algemene voorwaarden van handelsovereenkomsten onredelijk bezwarende bedingen zijn opgenomen. Er gaat echter wel een bepaalde “reflexwerking” uit van de lijsten omdat ze een rechter houvast kunnen bieden bij zijn of haar oordeel of voorwaarden van een handelsovereenkomst onredelijk bezwarend zijn. Met name de kleinere ondernemers kunnen bescherming ontlenen aan de lijsten door de in de rechtspraak ontwikkelde reflexwerking.