Groepsvrijstelling 403-verklaring: wat zijn de voorwaarden? |
 |
Auteur: mr. Mareille Tol |
Wanneer een groepsmaatschappij (vaak een dochtermaatschappij) wordt meegeconsolideerd door een consoliderende rechtspersoon (vaak de moedermaatschappij), leidt dit voor de betreffende dochter niet automatisch tot vrijstelling van het deponeren van een jaarrekening bij het handelsregister. Daar is meer voor nodig. Voor wat betreft de eigen jaarrekening wordt een dochter vrijgesteld van inrichtings- en publicatievoorschriften (de “groepsvrijstelling”), als aan een aantal wettelijke voorwaarden is voldaan. Deze voorwaarden zijn opgenomen in artikel 403 boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (“BW”). Vandaar de naam “403-verklaring”. Door de groepsvrijstelling kan de groep dan volstaan met een geconsolideerde jaarrekening, wat leidt tot kostenbesparing omdat de dochters niet zelfstandig een jaarrekening hoeven te publiceren. Concurrenten en crediteuren krijgen hiermee wel minder inzicht in de financiële gegevens van de afzonderlijke dochters. Hierna leest u meer over de hoe dit verminderde inzicht in de financiële gegevens wordt ondervangen door de 403-verklaring en wat de voorwaarden zijn van artikel 2:403 BW.
Inhoud:
Een van de voorwaarden om van de vrijstellingsregeling gebruik te kunnen maken, is dat de moedermaatschappij een schriftelijke aansprakelijkheidsverklaring (de zogenoemde “403-verklaring”) deponeert bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel. In het kort verklaart de moedermaatschappij met de 403-verklaring zich hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor de schulden die een dochtermaatschappij maakt. Het gebrek aan inzicht van crediteuren in de financiële positie van de dochter wordt als het ware gecompenseerd door de aansprakelijkheidsverklaring die de moeder aflegt.
De aansprakelijkheid van de moeder geldt voor schulden uit rechtshandelingen van de dochter. Denk aan zakelijke transacties, huurovereenkomsten en arbeidsovereenkomsten. De schulden die daaruit voortvloeien zoals schadevergoedingen wegens wanprestatie of ontslagvergoedingen vallen onder de werking van de aansprakelijkheidsverklaring. Een crediteur van de dochter kan echter niet de moeder aanspreken voor een vordering uit onrechtmatige daad of een belastingclaim.
Naast de aansprakelijkheidsverklaring van de moeder gelden nog andere voorwaarden om van de groepsvrijstelling gebruik te kunnen maken. Zo moeten de aandeelhouders – na aanvang van het boekjaar en voor vaststelling van de jaarrekening – schriftelijk hebben verklaard met de afwijking van de inrichtings- en publicatievoorschriften in te stemmen. Deze instemmingsverklaring dient ieder jaar te worden gedeponeerd bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Voor de groepsvrijstelling moeten de financiële gegevens van de vrijgestelde dochter zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening van de moeder. De vrijgestelde dochter moet nog wel een beperkte balans en resultatenrekening opstellen (overigens zonder verplichte accountantscontrole).
De instemmingsverklaring en de aansprakelijkheidsverklaring moeten samen met de andere stukken (waaronder de geconsolideerde jaarrekening) worden gedeponeerd bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Als niet is voldaan aan de voorwaarden genoemd in artikel 2:403 BW, moet een dochter voldoen aan de wettelijke inrichtings- en publicatieverplichtingen. Voldoet een dochter niet aan haar wettelijke verplichtingen, dan kunnen de bestuurders van de betreffende dochter mogelijk persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
De moedermaatschappij die een aansprakelijkheidsverklaring heeft gedeponeerd, kan deze verklaring ook weer intrekken. De intrekking heeft wel alleen betrekking op de aansprakelijkheid voor schulden uit rechtshandelingen die de dochter na de intrekking verricht. De intrekking geldt daarom in principe niet voor schulden waar de moeder al aansprakelijkheid voor heeft aanvaard; hiervoor blijft de moeder aansprakelijk. Dit wordt “overblijvende aansprakelijkheid” genoemd. De overblijvende aansprakelijkheid kan bij het voldoen aan wettelijke voorwaarden worden beëindigd, wanneer de dochter niet meer tot het concern behoort. Een mededeling van het voornemen tot beëindiging van de overblijvende aansprakelijkheid moet dan worden aangekondigd in een landelijk verspreid dagblad en moet daarna ten minste twee maanden ter inzage liggen bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Als er in deze periode geen schuldeisers in verzet zijn gekomen tegen de beëindiging, is naast intrekking van de aansprakelijkheidsverklaring ook de beëindiging van de overblijvende aansprakelijkheid een feit.
In de praktijk komt het regelmatig voor dat wordt vergeten een aansprakelijkheidsverklaring in te trekken. Dit kan vergaande financiële gevolgen hebben voor een moedermaatschappij die een dochter heeft verkocht.
Voor meer informatie over de aansprakelijkheidsverklaring, de instemmingsverklaring of de overige 403-voorwaarden kunt u 0900-jurist bellen op telefoonnummer 0900-8090. U krijgt direct een senior bedrijfsjurist aan de lijn die jarenlang werkte als advocaat en bedrijfsjurist die u helpt met juridisch advies.
Wilt u direct een aansprakelijkheidsverklaring laten opstellen? Klik hier.
Wilt u een instemmingsverklaring laten opstellen? Klik dan hier.
Download de 403-verklaring e-brochure
|
