 |
Auteur: mr. Mareille Tol |
Wanneer een vordering is verjaard, kan deze juridisch niet meer worden afgedwongen. Een vordering heeft een houdbaarheidsdatum. Als een vordering is verjaard heeft het inschakelen van een incassobureau juridisch gezien geen nut meer als de schuldenaar het verjaringsverweer voert. De wet kent het fenomeen verjaring omdat een schuldenaar niet na lange tijd nog geconfronteerd moet kunnen worden met een vordering die de schuldeiser is vergeten op te eisen. Wanneer u een rekening van een schuldeiser ontvangt of een rekening naar een schuldenaar stuurt, is het van belang dat de rekening klopt, dat er op tijd gesommeerd wordt en betaald wordt om onnodige kosten te voorkomen.
Inhoud:
Door verjaring kunnen bepaalde rechten nadat de toepasselijke verjaringstermijn is verstreken, verloren gaan. Door verkrijgende verjaring kunnen juist bepaalde rechten na het verstrijken van een verjaringstermijn ontstaan. Verkrijgende verjaring wordt in deze publicatie buiten beschouwing gelaten.
Wanneer na levering van producten of de verlening van diensten de schuldeiser de schuldenaar een factuur stuurt, hoort de schuldenaar die factuur ook te betalen. Als dit niet gebeurt en de vordering nog niet is verjaard, kan de gang naar de rechter worden gevolgd om betaling af te dwingen. De verjaringstermijn van nakoming van een betalingsverplichting is 5 jaar nadat de vordering opeisbaar is geworden. Als de schuldeiser een factuur heeft gestuurd aan de schuldenaar, zal in de praktijk de vordering opeisbaar zijn vanaf de vervaldatum van de factuur (het verstrijken van de betalingstermijn). Wanneer de schuldeiser bijvoorbeeld 7 jaar na het verstrijken van de betalingstermijn niets heeft ondernomen om nog betaald te krijgen, kan hij niet meer met succes betaling vorderen bij de rechter wanneer de schuldenaar zich beroept op verjaring.
Niet alle verjaringstermijnen zijn gelijk. Hiervoor ging het over de verjaringstermijn van nakoming van een betalingsverplichting (oftewel: een vordering uit een overeenkomst). Voor vorderingen uit overeenkomsten met consumenten geldt echter weer een andere verjaringstermijn.
Voor een vordering die voortvloeit uit een overeenkomst tussen een consument en een bedrijf (consumentenkoop) geldt een verjaringstermijn van 2 jaar. Heeft bijvoorbeeld een consument een auto gekocht van een professionele verkoper en voor betaling een factuur ontvangen, dan verjaart de rechtsvordering tot betaling van de koopprijs na twee jaar. Doel van deze kortere verjaringstermijn is het beschermen van de consument tegen kosten die de consument niet meer verwachtte. Van de professionele verkoper wordt in relatie tot een consument meer verwacht; deze moet een deugdelijke administratie voeren en facturen en betalingsherinneringen tijdig sturen.
Voor vorderingen voortvloeiende uit gerechtelijke uitspraken geldt bijvoorbeeld ook een weer andere verjaringstermijn. Als na een gerechtelijke procedure een uitspraak volgt, dan heeft de schuldeiser te maken met een verjaringstermijn van 20 jaar; de schuldeiser doet er dus goed aan om een vonnis van een rechter binnen 20 jaar na de dag van de uitspraak te executeren.
Mocht er gedurende de gerechtelijke procedure echter een schikking worden getroffen door partijen, waarna de schikking wordt vastgelegd in een proces-verbaal, dan hebben partijen te maken met een verjaringstermijn van 5 jaar. Dit omdat het in het proces-verbaal vastgelegde een vordering uit overeenkomst is waar een verjaringstermijn van 5 jaar voor geldt. De omstandigheid dat de vordering is vastgelegd in het proces-verbaal brengt niet mee dat de verjaringstermijn van 20 jaren gaat gelden, nu de vastlegging van een schikking in een proces-verbaal niet kan worden aangemerkt als een rechterlijke uitspraak.
Na een geslaagd beroep op verjaring van de schuldenaar, verjaart de rechtsvordering. Wat wel overblijft voor de schuldeiser, is een natuurlijke verbintenis. Dat houdt in dat de schuldenaar die na verjaring alsnog aan zijn betalingsverplichting voldoet, dit niet onverschuldigd doet. De schuldenaar kan daarom hetgeen hij of zij heeft voldaan niet terugvorderen van de schuldeiser. Een natuurlijke verbintenis is een “rechtens relevante schuld” en de schuldenaar heeft na betaling daarvan verschuldigd betaald.
Dit is wat in de praktijk incassobureaus proberen te bereiken met sommatiebrieven en aanmaningen ten aanzien van vorderingen die verjaard zijn: de schuldenaar zover krijgen om de natuurlijke verbintenis alsnog na te komen. Vaak gaat het om duizenden euro’s aan vorderingen die een incassobureau probeert terug te eisen voor veelal grote zakelijke klanten. De schuldenaar die niet op de hoogte is van zijn precieze juridische rechten of verplichtingen betaalt zonder dat hij of zij daartoe juridisch verplicht is.
Verjaring van een vordering kan voorkomen worden. Als de schuldeiser van een vordering nakoming van een betalingsverplichting binnen 5 jaar na het verstrijken van de betalingstermijn bijvoorbeeld door middel van een sommatiebrief de schuldenaar heeft aangemaand om over te gaan tot betaling, begint er een nieuwe verjaringstermijn van 5 jaar te lopen. De verjaring wordt hiermee “gestuit”; het stuiten van verjaring is verhinderen dat een vordering verjaart. Een vordering kan in principe oneindig vaak worden gestuit. Er vangt dan steeds een nieuwe verjaringstermijn van vijf jaren aan.
Het is ook goed om te weten dat op basis van artikel 6:236 onder g Burgerlijk Wetboek een bepaling in algemene voorwaarden die een wettelijke verjaringstermijn tot minder dan een jaar verkort onredelijk bezwarend is jegens een consument. Voor een consument die een contract sluit met een bedrijf dat algemene voorwaarden gebruikt, bestaat het recht om iedere bepaling uit de algemene voorwaarden die onredelijk bezwarend voor hem of haar is te vernietigen.
Voor meer informatie of juridisch advies over sommatiebrieven of incasso kunt u altijd contact opnemen met 0900-jurist op 0900-8090. U krijgt direct een senior bedrijfsjurist aan de lijn die jarenlang werkte als advocaat.
Incasso →
Wanbetalers →
Waarvoor wordt een sommatiebrief opgesteld en wat staat erin? →
Tips bij het schrijven van een sommatiebrief →
Download de e-brochure 'Sommatiebrief' →
Overeenkomsten, contracten en juridisch advies voor ondernemers: alles wat u moet weten →
|
